Τα πάντα υποδεικνύουν ότι αυτή η τεχνολογία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς.  Όμως αυτή η ανάπτυξη δεν έρχεται χωρίς ρίσκα και κίνδυνους σε περίπτωση που χρησιμοποιείται απρόσεκτα. Το ίδιο το μέλλον αυτής της τεχνολογίας εξακολουθεί να καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου και αβεβαιότητα. Όμως, υπάρχουν διάφορες προβλέψεις για την ικανότητα της να βελτιώσει τις ζωές μας στο μέλλον. Αυτή η έννοια από μόνο τη φαίνεται να είναι σχεδόν απεριόριστη.  Για να είναι πετυχημένη, απαιτεί τη σύνδεση όσο περισσότερων συσκευών γίνεται, πράγμα που θα έπρεπε να επιτρέπει μεγάλο όγκο δεδομένων να μαζεύονται και να επεξεργάζονται (δες κεφάλαιο «Η Επίδραση του Διαδικτύου των Πραγμάτων»).

Ένα που τα πράγματα που αξίζει ακόμη να σημειώσουμε είναι η διαφοροποίηση από το Διαδίκτυο των Πάντων (ΙΟΕ). Είναι μια πολύ πιο ευρεία έννοια και συμπεριλαμβάνει πολύ περισσότερα στοιχεία.

Ο ορισμός του έχει παρθεί, ανάμεσα σε άλλους, από τη CISCO, ο οποίος το ορίζει ως:

«Το Διαδίκτυο των Πάντων (ΙΟΕ) φέρνει μαζί ανθρώπους, διαδικασία, δεδομένα και πράγματα για να κάνει τις δικτυακές συνδέσεις πιο σχετικές και πολύτιμες από προηγουμένως-μετατρέποντας τις πληροφορίες σε δράσεις που δημιουργούν νέες δυνατότητες, πλουσιότερες εμπειρίες και πρωτόγνωρες οικονομικές ευκαιρίες για επιχειρήσεις, άτομα και χώρες.[1]»

Η αξία ενός ΙΟΕ είναι ευρύτερη εξαιτίας της κοινωνικής και οικονομικής του διάστασης, καθώς αφορά και διαδικασίες και ανθρώπους (πέραν από τα δεδομένα και τα πράγματα).

Ανάμεσα στις έννοιες που πιθανόν να έχουν συζητηθεί περισσότερο είναι αυτή της Έξυπνης Πόλης.

Συνεχώς αυξάνεται η αναφορά σε αυτήν σε διάφορα συνέδρια και σε άρθρα/εκδόσεις.  Τι είναι λοιπόν η Έξυπνη Πόλη και ποιος είναι ο ρόλος του ΙοΤ σε αυτήν;

Κοιτάζοντας για κοινά σημεία στους διάφορους ορισμούς της πράσινης πόλης, θα συναντήσουμε χαρακτηριστικά όπως:

• Πολύ εξελιγμένες τεχνολογικά
• Υψηλό βιοτικό επίπεδο και
• Έξυπνοι άνθρωποι[2].

 

Παρά τα φαινόμενα, οι Έξυπνες Πόλεις δεν είναι μια φουτουριστική έννοια, αλλά μια πραγματικότητα στην οποία όλο και περισσότερες πόλεις στον κόσμο γίνονται όλο και περισσότερο έξυπνες.  Η διαβάθμιση αυτών των πόλεων εκτελείται για παράδειγμα από το Smart City Index ή το IESE Cities in Motion Index. Αξιολογούν δομές και τεχνολογίες σε κατηγορίες όπως:

• Ασφάλεια & Υγεία (παράδειγμα: δομή-Ρύπανση του αέρα/τεχνολογίες – Διαδικτυακή αναφορά προβλημάτων συντήρησης της πόλης δίνει την ευχέρεια για γρήγορες λύσεις),
• Κινητικότητα (παράδειγμα:δομή-Κυκλοφοριακή συμφόρηση / τεχνολογίες- Εφαρμογές που σας κατευθύνουν σε διαθέσιμους χώρους παρκαρίσματος οδηγούν σε μειωμένους χρόνους ταξιδιού),
• Δραστηριότητες (παράδειγμα: δομή -Χώροι πρασίνου / τεχνολογίες – Διαδικτυακή αγορά εισιτηρίων για θεάματα και μουσεία),
• Ευκαιρίες <Εργασία & Σχολείο> (παράδειγμα: δομή -Δια βίου μάθηση ευκαιρίες παρέχονται από τοπικά ινστιτούτα / τεχνολογίες – Διαδικτυακές υπηρεσίες που παρέχονται από την πόλη διευκολύνουν τη διαδικασία δημιουργίας μιας καινούργιας επιχείρησης.
• Διακυβέρνηση (παράδειγμα: δομή- Οι κάτοικοι δίνουν ανατροφοδότηση στη έργα της τοπικής κυβέρνησης / τεχνολογίες – Μια διαδικτυακή πλατφόρμα όπου οι κάτοικοι μπορούν να προτείνουν ιδέες έχει βελτιώσει τη ζωή στην πόλη)[3].

Το σύνολο των χαρακτηριστικών που παρουσιάζονται στο Ευρετήριο μπορεί να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε από τι θα πρέπει να χαρακτηρίζεται μια πόλη και τι μπορούμε να ονομάσουμε ως έξυπνο.

Ακόμη μια πρόταση για το τι αποτελεί μια Έξυπνη Πόλη είναι το ακόλουθο μοντέλο.

 

Πηγή: Ιδία Προσαρμογή από: http://www.smart-cities.eu/?cid=2&ver=4

Σε αυτό το μοντέλο, η Έξυπνη Πόλη αποτελείται από:

• Έξυπνη Οικονομία,
• Έξυπνη Κινητικότητα,
• Έξυπνο Περιβάλλον,
• Έξυπνοι Άνθρωποι,
• Έξυπνη Διαβίωση,
• Έξυπνη Διακυβέρνηση.

Όπως βλέπουμε εδώ, η έννοια του Έξυπνου είναι πολύ περισσότερο βαθιά και περιλαμβάνει έναν πολύ μεγάλο αριθμό διαφορετικών μερών, όπως τα Οικονομικά ή τη Διακυβέρνηση (όχι μόνο συσκευές και δεδομένα) και μπορούμε ακόμη να μιλήσουμε εδώ για μια φιλοσοφία ανάπτυξης όχι μόνο των πόλεων αλλά και των κοινοτήτων ( η οποία στην πραγματικότητα είναι προαπαιτούμενη για να μπορούμε να επωφεληθούμε ηθικά και αποτελεσματικά από την τεχνολογική ανάπτυξη).

Η Έξυπνη Πόλη είναι το σύνολο των πιο πάνω εννοιών και έχει δημιουργηθεί από την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη και την ανάγκη να βελτιωθεί η κατανάλωση πόρων.

Όπως μπορείτε να δείτε, η μαγική λέξη «έξυπνη» εμφανίζεται παντού στους ορισμούς της Έξυπνης Πόλης. Και αυτή είναι η σύνδεση με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων. Πώς ταιριάζει το ΙοΤ σε μια Έξυπνη Πόλη και ποιον ρόλο παίζει σε αυτή;

Για να είναι μια Πόλη Έξυπνη (μέσα σε ένα τεχνολογικό πλαίσιο), είναι απαραίτητο να «συνδυάζει» τα στοιχεία της μεταξύ τους.

Πηγή: Σχεδιασμός από macrovector / Freepik

Η τεχνολογία ΙοΤ υποστηρίζει την πόλη με αισθητήρες και τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ τους. Όσο περισσότεροι είναι οι αισθητήρες τόσο περισσότερες πληροφορίες μπορούν να περάσουν από επεξεργασία και τόσο περισσότερο μπορεί να βελτιωθεί η λειτουργικότητα της πόλης με σπουδαία αποτελέσματα όσον αφορά και τη χρήση των πόρων (επίσης φυσικοί πόροι) και την ποιότητα ζωής.  Αλλά πώς μπορεί η ασύρματη επαφή μεταξύ των συσκευών να δουλέψει στην πράξη;

Ένα καλό παράδειγμα θα ήταν οι λύσεις που προσφέρονται από το ΙοΤ (μαζί με άλλες τεχνολογίες της Βιομηχανίας 4.0) για παράδειγμα στις δημόσιες συγκοινωνίες.

Η έλεγχος της κυκλοφοριακής κίνησης και η ανάλυση μπορούν να συνεισφέρουν σε καλύτερη κατανόηση των εκπομπών CO2 που παράγονται στην πόλη και θα επιτρέψουν στο να δοθεί λύση σε ιδιαίτερα ευαίσθητα σημεία. Χάριν στους αισθητήρες σε στάσεις λεωφορείων και την ανάλυση της κυκλοφοριακής κίνησης είναι επίσης πιθανό να γίνεται καλύτερη πρόβλεψη της ώρας που χρειάζονται τα λεωφορεία (ή άλλες μορφές δημόσιων συγκοινωνιών) για να πάνε από το ένα μέρος στο άλλο. Με αυτόν τον τρόπο, καθώς περιμένετε στη στάση των λεωφορείων, στον ηλεκτρονικό πίνακα (αλλά επίσης και στην έξυπνη συσκευή σας: τηλέφωνο, ρολόι,…) θα βλέπετε πάντα τη σωστή ώρα άφιξης του λεωφορείο. Η ώρα θα ενημερώνεται και θα διορθώνεται για παράδειγμα από τους αισθητήρες που τέτοιο λεωφορείο θα περνά στο δρόμο του. Επιπλέον, είναι πιο εύκολο να υπολογιστεί πότε το μέσο δημόσιας συγκοινωνίας θα φτάσει, χάρη στη διανομή των αισθητήρων σε όλη την πόλη[1].  Μετά, χάρη στο ΙοΤ μπορούμε να γνωρίζουμε την κατάσταση όσον αφορά την κυκλοφοριακή συμφόρηση στην πόλη, καθορίζοντας πότε το λεωφορείο θα φτάσει στη στάση Χψ, αν το λεωφορείο βρίσκεται εκείνη την ώρα στη στάση Χ1.

Οι αισθητήρες σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων που στέλνουν πληροφορίες στην εφαρμογή του κινητού θα σας επιτρέπου να βρίσκετε εύκολα διαθέσιμους χώρους στάθμευσης και ακόμη να τους τονίζουν για εσάς. Ο φωτισμός στους δρόμους μπορεί να ανταποκριθεί στις τρέχουσες ανάγκες της πόλης σας με τη ρύθμιση του επιπέδου του φωτισμού[2]. Όλα αυτά θα συμβάλουν στην πιθανότητα βελτίωσης της κατανάλωσης ενέργειας διατηρώντας την όσο πιο ισορροπημένη γίνεται χωρίς αχρείαστες αυξήσεις / μειώσεις στη χρήση.

Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα που το ΙοΤ μπορεί να φέρει στον τομέα της ενέργειας, μπορούμε επίσης να αναφέρουμε τους έξυπνους αισθητήρες που μπορούν να ελέγξουν την κατανάλωση της ενέργειας ενός κτηρίου βασισμένοι στις λειτουργίες του. Αυτό για παράδειγμα σημαίνει ότι γνωρίζοντας ότι μόνο 2 όροφοι ενός εξαώροφου κτηρίου κατοικούνται από ανθρώπους, το σύστημα μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας στους υπόλοιπους 4 ορόφους και ούτω καθ’ εξής. Αυτοί οι βιώσιμοι τρόποι χρήσης της ενέργειας με ισορροπημένο τρόπο μειώνουν την επίδραση μας στην ατμόσφαιρα.

Οι αισθητήρες ΙοΤ θα βοηθήσουν επίσης στο να αυξηθεί η ασφάλεια στη δουλειά και στην πόλη.  Κάποια παραδείγματα αισθητήρων που χρησιμοποιούνται σε αυτόν τον τομέα είναι τα δακτυλικά αποτυπώματα ή η αναγνώριση προσώπου.  Αυτό θα βοηθήσει να προστατευθούν οικίες από απρόσκλητους επισκέπτες.

Ένας σημαντικός ρόλος των έξυπνων πόλεων είναι επίσης στη διαχείριση αποβλήτων.  Αυτό επηρεάζει την ποιότητα της ζωής στην πόλη και υποστηρίζει σημαντικά την ανάπτυξη βιώσιμων πόλων και του περιβάλλοντος. Ποιο ρόλο παίζουν εδώ οι αισθητήρες και οι συνδεδεμένες συσκευές;  Για παράδειγμα, δίνουν την πιθανότητα ελέγχου της πλήρους χωρητικότητας των κάδων απορριμμάτων και αποστέλλουν οχήματα σε αυτούς με αποτελεσματικό τρόπο. Με τον τρόπο αυτό, οι εταιρείες που είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση της καθαριότητας της πόλης θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις πληροφορίες που λαμβάνουν. Αυτό θα κάνει τη λύση περισσότερο αποτελεσματική. Τα φορτηγά δεν θα είναι αναγκασμένα να περιφέρονται γύρω από την πόλη, αλλά θα μπορούν να βάζουν προτεραιότητες σε αυτά τα μέρη όπου έχουν φτάσει ( ή θα φτάσουν σύντομα) στο όριο της πληρότητας[3].

Όσον αφορά τους κινδύνους, είναι απίθανο να μην τους προσέξετε. Τόσες πολλές διαφορετικές διασυνδεδεμένες συσκευές αποτελούν την πύλη για επιθέσεις από χάκερς.  Είναι δύσκολο να διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων των συσκευών και το γεγονός ότι είναι διασυνδεδεμένες διευκολύνει το να βρεθούν «τρύπες» στο σύστημα (όπως συνέβηκε για παράδειγμα, το 2016 όπου χάκερς επιτέθηκαν δημοφιλή ιστοσελίδες όπως το Netfilx, Twitter, Spotify και πολλές άλλες[4]).  Σε κάθε περίπτωση, αυτή είναι μια από τις κύριες αδυναμίες στην ασφάλεια του ΙοΤ (η επίθεση στις λιγότερο ασφαλείς συσκευές). Στην έρευνα της του 2014, η HP, υπόδειξε ότι σχεδόν κάθε συσκευή (η μελέτη υπόδειξε ότι 70% των συσκευών που είναι ενωμένες με το ΙοΤ) είναι επιρρεπείς σε επιθέσεις εξαιτίας των περιορισμών στην ασφάλεια (η κρυπτογράφηση ή για παράδειγμα κακή διαχείριση στον έλεγχο πρόσβασης)[5].

Ανάμεσα στα καυτά θέματα είναι επίσης αυτό που σχετίζεται με την ασφάλεια των δεδομένων των χρηστών και το πού και πώς αυτά τα δεδομένα αποθηκεύονται. Η ταχύτητα της ανάπτυξης της τεχνολογίας δεν συμβαδίζει πάντα με την ασφάλεια, τα συστατικά της οποίας μπορεί να μην προετοιμαστούν κατάλληλα εξαιτίας της βιασύνης για εφαρμογή.

Η ασφάλεια των χρηστών θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Φυσικά, υπάρχουν εταιρείες που παρέχουν λύσεις (κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα) για να ασφαλιστούν τα συστήματα.  Ανάμεσα σε αυτές μπορούμε να αναφέρουμε την Bayshore. Έχει αναπτύξει συστήματα SCADA που παρέχουν ασφάλεια συστημάτων στο πλαίσιο των IoT[6].

Η ασφάλεια χρήσης αυτών των τεχνολογιών που προσφέρεται από τη Βιομηχανία 4.0 – συμπεριλαμβανομένου του Διαδικτύου των Πραγμάτων- είναι πολύ σημαντική.  Επιπρόσθετα με την ασφάλεια των δεδομένων, θα πρέπει επίσης να αναλογιστούμε την ασφάλεια στην κλίμακα της ηθικής χρήσης της τεχνολογίας και την μακροπρόθεσμη επίδραση της στο περιβάλλον ή τους ανθρώπους.

---

[1] Cisco. (2013). The Internet of Everything Global Private Sector Economic Analysis. Retrieved from: https://www.cisco.com/c/dam/en_us/about/ac79/docs/innov/IoE_Economy_FAQ.pdf

[2] Stryjewska A. (Nov 4, 2020) Smart City 2020 – najinteligentniejsze miasta w Polsce i na świecie. Retrieved from: https://nafalinauki.pl/smart-city-2020-najinteligentniejsze-miasta-w-polsce-i-na-swiecie/

[3] IMD World Competitiveness Center.(September, 2020) 2^nd IMD-SUTD Smart City Index Report. Retrieved from: https://www.imd.org/smart-city-observatory/smart-city-index/#:~:text=Singapore%2C%20Helsinki%20and%20Zurich%20have,%E2%80%9Csmart%E2%80%9D%20their%20cities%20are.

[4] By speaking of the whole city, this is, of course, about the sensors on the bus route.

[5] T-mobile. (n.d.). Rozwiązania smart cities. Retrieved from: https://biznes.t-mobile.pl/pl/blogit/iot-smart-city-i-big-data/rozwiazania-smart-cities

[6] Mao Y. M. (Sep 26, 2019) What is the role of IoT in Smart Cities? Retrieved from: https://www.finextra.com/blogposting/17931/what-is-the-role-of-iot-in-smart-cities

[7] Kochetkova K. (Oct 26, 2016) How to not break the Internet. Retrieved from: https://www.kaspersky.com/blog/attack-on-dyn-explained/13325/

[8] HP. (2014). HP Study Reveals 70 Percent of Internet of Things Devices Vulnerable to Attack. Retrieved from: http://www8.hp.com/us/en/hp-news/press-release.html?id=1744676.

[9] Rot A. Blaicke B. (2017). Bezpieczeństwo Internetu Rzeczy. Wybrane zagrożenia i sposoby zabezpieczeń na przykładzie systemów produkcyjnych. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów.