Για να δείξουμε πώς η έννοιες της Βιομηχανίας 4.0, όπως το IoT για παράδειγμα, γίνονται ολοένα και περισσότερο δημοφιλείς, αξίζει να τονίσουμε τις υπάρχουσες εφαρμογές που μπορεί να συναντήσουμε. Όσον αφορά τις εφαρμογές του ΙοΤ στην καθημερινότητα, αυτό περιλαμβάνει όλες τις έξυπνες συσκευές όπως έξυπνες ζυγαριές, έξυπνες κλειδαριές, έξυπνοι οικιακοί κόμβοι (smart home hubs) και έξυπνοι βοηθοί όπως η Αλέξα στο Amazon ή η Σίρι στην Apple[1]

Πηγή: Σχεδιασμός από macrovector / Freepik

Το πιο πάνω διανυσματικό γραφικό, δείχνει παραδείγματα των έξυπνων συσκευών που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Ίσως μπορείτε να αναγνωρίσετε και να ονοματίσετε κάποιες από αυτές (σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και όταν μιλούμε για αυτές χρησιμοποιούμε τον όρο έξυπνες, για παράδειγμα έξυπνο ρολόι, έξυπνο βραχιόλι, έξυπνο τηλέφωνο, έξυπνη τηλεόραση, κτλ. ….).

Το έξυπνο, έδωσε επίσης έναυσμα για άλλες ενδιαφέρουσες ιδέες, οι οποίες συχνά στοχεύουν σε περισσότερο βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη διαμέσου, για παράδειγμα, καλύτερης και περισσότερο αποτελεσματικής χρήσης φυσικών πόρων. 

Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες έννοιες όπως το Έξυπνο Δίκτυο.

Το Έξυπνο Δίκτυο είναι κάτι που μπορούμε να ονομάσουμε ως έξυπνη διανομή ισχύος.  Υποτίθεται ότι έχει να επιτελέσει επαναστατικό ρόλο στην επικοινωνία των συσκευών στο ηλεκτρικό δίκτυο για τη μείωση του κόστους και την αύξηση της αποδοτικότητας του δικτύου.  Πώς μπορεί να δουλέψει αυτό; Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να λάβετε μήνυμα από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας για να μπορέσετε να μειώσετε την κατανάλωση ηλεκτρισμού την επόμενη ώρα κατά 10% και να πάρετε μια δωρεάν ώρα το βράδι. Αυτό θα βελτιστοποιήσει τις εργασίες στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρισμού με αντιστάθμισμα την αποτελεσματικότητα του σε διαφορετικές ώρες[1].  Έννοιες όπως το Έξυπνο Δίκτυο υποστηρίζονται εξαιτίας της συνεισφοράς τους σε μια περισσότερο αποτελεσματική και πράσινη χρήση πηγών η οποία υποτίθεται ότι υποστηρίζει τις δραστηριότητες των ανθρώπων για να προστατέψουν τη Γη.  Αλλά την ίδια ώρα επίσης στοχεύει στην αύξηση της ποιότητας ζωής μας.

Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων από μόνο του είναι μια από τις έννοιες της Βιομηχανίας 4.0 αλλά δεν διαχωρίζεται στα καθήκοντα του. Άλλες έννοιες επίσης δουλεύουν για την επιτυχία του και είναι επιτυχείς ακριβώς επειδή συνδέονται μαζί.  Φυσικά αυτό δεν ισχύει μόνο για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων. Οι περισσότερες τεχνολογίες και έννοιες της Βιομηχανίας 4.0 είναι επίσης διασυνδεδεμένες. Έτσι όσον αφορά το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, εξαρτάται από άλλες έννοιες όπως:

• Μεγάλα Δεδομένα (Big Data);
• Μηχανική μάθηση;
• Τεχνητή νοημοσύνη;
• Υπολογιστικό νέφος (cloud computing);
• Υπολογιστική ακροδικτύου (edge computing).

Συχνά τα όρια μεταξύ των διάφορων τεχνολογιών είναι πολύ ρευστά.  Όμως, αξίζει να αναφερθεί πως υποστηρίζουν το ένα το άλλο.  Επειδή ακριβώς είναι η συνεργασία τους που αποτελεί την κινητήριο δύναμη της αλλαγής.

Αξίζει να ξεκινήσουμε με την επεξήγηση του τι είναι η υπολογιστική ακροδικτύου και να δείξουμε τη συμβατότητα της με το ΙοΤ.

Η Υπολογιστική Ακροδικτύου  είναι η επεξεργασία πληροφοριών από τους αισθητήρες στην είσοδο.  Ο σκοπός της είναι να επεξεργάζεται πληροφορίες ακροδικτύου έτσι ώστε μόνο οι σχετικές πληροφορίες να εμφανίζονται. Σε τι αναφέρεται αυτό;

Ας υποθέσουμε ότι έχετε ένα δίκτυο με κάμερες και αισθητήρες στο κτήριο της εταιρείας.  Δεν θέλετε να βομβαρδίζεστε συνεχώς από πληροφορίες από τις κάμερες και τους αισθητήρες (ΙοΤ) έτσι εδώ θα λάβει δράση η αρχιτεκτονική της υπολογιστικής ακροδικτύου για να επεξεργαστεί τις πληροφορίες από τις συσκευές ΙοΤ και να στείλει πληροφορίες μόνο σε περίπτωση ανωμαλιών. Για παράδειγμα, σε αυτή την περίπτωση όταν οι υπό αναφορά αισθητήρες και/ή κάμερες ανιχνεύσουν κίνηση. Όπως μπορεί να διαφανεί, η υπολογιστική ακροδικτύου είναι ο χώρος όπου γίνεται το πρώτο φιλτράρισμα των δεδομένων και η αποτύπωση μόνο των σχετικών πληροφοριών[2].

Ακόμη μια τεχνολογία πού είναι στενά συνδεδεμένη με το ΙοΤ είναι τα Μεγάλα Δεδομένα.

Τα Μεγάλα Δεδομένα είναι μια τεχνολογία που επιτρέπει τη συλλογή και ανάλυση μεγάλων ποσοστών δεδομένων. Είναι απαραίτητη για το ΙοΤ επειδή όλα τα «πράγματα» (συσκευές, αισθητήρες), συλλέγουν τεράστιους όγκους πληροφοριών που θέλουμε να αναλύσουμε.

Έτσι, οι συσκευές του ΙοΤ συλλέγουν τεράστια ποσοστά δεδομένων τα οποία με τη σειρά τους παρέχονται και αποθηκεύονται από λύσεις Μεγάλων Δεδομένων χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνολογίες για να βελτιστοποιήσουν την αποθήκευση δεδομένων σε αποθηκευτικούς χώρους.

Τέτοια συστήματα είναι γνωστά ως Δεξαμενή Δεδομένων (Data lake)[3]. Η λέξη-κλειδί εδώ είναι η λέξη βελτιστοποιήσουν. Όσον αφορά τη συλλογή τέτοιων μεγάλων δεδομένων τα οποία μετέπειτα θα χρησιμοποιηθούν για ανάλυση, αν δεν βελτιστοποιείτο η αποθήκευση τους θα ήταν ένα πολύ δύσκολο έργο (και πολύ πιθανόν μη κερδοφόρο).  Για τον λόγο αυτό, τα δεδομένα αποθηκεύονται με την αποκαλούμενη «μη-επεξεργασμένη μορφή» τους (raw-format), που είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τα Μεγάλα Δεδομένα στην ενότητα 6 «Αναλυτικά Αλγόριθμων για πελάτες Μεγάλων Δεδομένων».

Η Μηχανική Μάθηση είναι αναγκαία στο ΙοΤ επειδή ο όγκος των δεδομένων που έρχονται από τις συσκευές γίνεται πολύ μεγάλος για να αναλύεται αποτελεσματικά. Χάρη στην τεχνολογία ΜΜ, οι συσκευές μπορούν να μάθουν να μετρούν μόνο αυτά που είναι σχετικά (για παράδειγμα αυτά που υποδεικνύουν διακοπή μιας διαδικασίας ή ανωμαλία). Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας εξελιγμένους αλγόριθμους.  Η μηχανική μάθηση συνδυάζει στοιχεία της επιστήμης των ηλεκτρονικών υπολογιστών και στατιστικά μοντέλα, που επιτρέπουν την αυτοματοποιημένη ανάλυση δεδομένων.

Στην καθημερινότητα μπορούμε να βρούμε ολοένα και περισσότερους χώρους όπου χρησιμοποιείται το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, χωρίς καν να ξέρουμε ότι χρησιμοποιούμε αυτή την τεχνολογία. Όλο και πιο συχνά ακούτε για έννοιες όπως Έξυπνο Σπίτι.  Περί τίνος πρόκειται; Και μπορείτε να εισάξετε τις λύσεις που χρησιμοποιούνται εκεί στην επιχείρηση σας;

Το Έξυπνο Σπίτι, όπως ο τίτλος υποδηλώνει,  είναι ένα σπίτι που είναι έξυπνο, με την έννοια ότι μπορεί επίσης κάποιος να το διαχειριστεί αποτελεσματικά. Στην περίπτωση της διαχείρισης και του Έξυπνου Σπιτιού θα είναι θέμα διαχείρισης εξ αποστάσεως π.χ από ένα έξυπνο τηλέφωνο, έναν υπολογιστή ή άλλη συσκευή. Καθώς δεν υπάρχει ένας μόνο τυποποιημένος ορισμός του έξυπνου σπιτιού, είναι μερικές φορές δύσκολο να καταλάβουμε πότε μιλούμε για ένα τέτοιο σπίτι. Όμως, από έναν αριθμό διαφορετικών ορισμών μπορούμε να επιλέξουμε διάφορα μέρη. Ανάμεσα σε αυτούς θα βρούμε για παράδειγμα, ότι χρησιμοποιεί τεχνολογικά συστήματα, αυτόνομες διαδικασίες και συσκευές τις οποίες μπορούμε να ελέγξουμε από ένα επίπεδο. Ανάμεσα στις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στο σπίτι μπορούμε να ξεχωρίσουμε για παράδειγμα, τα ακόλουθα:  

• Έξυπνος φωτισμός

Το πιο απλό από αυτά είναι ότι μπορούμε να ελέγξουμε, για παράδειγμα, την ένταση του χρώματος των ξεχωριστών γλόμπων στο σπίτι για να προσαρμοστούν ανάλογα με τον χρήστη και να εξοικονομήσουν ηλεκτρισμό. Περισσότερο εξελιγμένες τεχνολογίες συμπεριλαμβάνουν για παράδειγμα, περιστρεφόμενο φωτισμό. Δίνουν τη δυνατότητα να ανάψετε και να σβήσετε διαφορετικές λάμπες στο σπίτι σας (στην τελική στην απουσία σας).  Ο σκοπός είναι να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι κάποιος είναι μέσα στο σπίτι σας και να αποθαρρύνει πιθανούς ληστές. Φυσικά μπορείτε επίσης να προγραμματίσετε τη φωτιστική συμπεριφορά του σπιτιού ανάλογα με τους ρυθμούς της μέρας.  Για παράδειγμα, γνωρίζοντας ότι ξυπνάτε η ώρα 6, τα φώτα μπορούν να ανάψουν αυτόματα και να αυξηθεί η ένταση του φωτός έτσι ώστε που να μην επηρεάζει την όραση σας.  Γνωρίζοντας ότι ήδη είστε στην εργασία σας η ώρα 8 μπορούν να σβήσουν αυτόματα όλα τα φώτα στο σπίτι σας έτσι ώστε να μην χρειάζεται να αγχώνεστε για να σβήσετε τα φώτα μετά που θα φύγετε από το σπίτι[4].

Αυτή η τεχνολογία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από τις νεοφυείς επιχειρήσεις όπως η ένταση του φωτός θα ρυθμίζεται ανάλογα με την εργασία των υπαλλήλων. Επίσης είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα για μια νεοφυή επιχείρηση ειδικά καθώς αυξάνεται συνεχώς η αξία που αποδίδεται από την επίδραση του φωτισμού στην ποιότητα της εργασίας, υγείας και της ζωής.

• Ασφάλεια

Όσον αφορά την ασφάλεια σε ένα έξυπνο σπίτι, αυτή μπορεί να περιλαμβάνει την εφαρμογή αισθητήρων, καμερών και/ή έξυπνων κλειδαριών.  Από την άλλη αυτό θα σας παρέχει εξαιρετική ασφάλεια στο σπίτι/την επιχείρηση σας, αλλά παραδόξως από την άλλη, μπορεί να είναι πηγή κίνδυνου.  Το 2016 η ΝΤΤ Data Corp. ανακοίνωσε ότι 80% των πελατών στις ΗΠΑ ανησυχούν για την ασφάλεια των έξυπνων σπιτιών τους[5]. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εξαιτίας των μεγάλων αριθμών συσκευών, οι χάκερς μπορεί να έχουν καλύτερη τύχη στο να σπάσουν το σύστημα ασφαλείας μέσω μιας από αυτές και να μπουν στο σπίτι. Παρόλα αυτά η συνετή και έξυπνη χρήση της τεχνολογίας μπορεί να αποδειχθεί μεγάλη άνεση.

Πώς μπορούν οι νεοφυείς επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία ΙοΤ στις λειτουργίες τους;

Κατ’ ακρίβειαν υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι:

-προσφορά λύσεων ΙοΤ

-χρήση λύσεων ΙοΤ για την επιχείρηση τους.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είστε παροχέας ή πελάτης λύσεων ΙοΤ (βλέπε κεφάλαιο ΙοΤ και νεοφυείς επιχειρήσεις για περισσότερες λεπτομέρειες). Όσον αφορά τη χρήση του ΙοΤ, αυτό γενικά σχετίζεται με τη χρήση τουλάχιστον μερικών στοιχείων της Βιομηχανίας 4.0. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως αυτές οι τεχνολογίες είναι διασυνδεδεμένες και όταν συνδυαστούν μαζί παρέχουν τη σωστή αξία στον χρήστη.

Υπάρχουν τώρα όλο και περισσότεροι κλάδοι που είναι πρόθυμες να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο των Πραγμάτων. Η χρήση του αναφέρεται πολύ συχνά σε τομείς όπως:

• Υγείας,
• Λιανεμπορίου,
• Κατασκευαστικού
• Οχημάτων,
• Γεωργίας
• Ενέργειας
• Δημόσιας Ασφάλειας

Αλλά μπορείτε να βρείτε λύσεις IoT σχεδόν παντού.

---

[1] Donaldson J. (Mar 27, 2019). Why is the Internet of Things Important to our Everyday Lives? Retrieved from: https://mojix.com/internet-of-things-everyday-lives/

[2] Golczyk P. (n.d.). Big-data & internet of things czyli spojrzenie w przyszłość marketing operations. Retrieved from: http://golczyk.com/big-data-internet-of-things-czyli-spojrzenie-w-przyszlosc-marketing-operations/

[3] Fruhlinger J. (May 13, 2020). What is IoT The internet of things explained. Retrieved from: https://www.networkworld.com/article/3207535/what-is-iot-the-internet-of-things-explained.html

[4] Chen M. (August 6, 2019). How Big Data Powers the Internet of Things. Retrieved from: https://blogs.oracle.com/bigdata/how-big-data-powers-the-internet-of-things

[5] Szczęsny J. (Aug 16, 2020). 5 urządzeń smart home, które NAPRAWDĘ WARTO sobie kupić. Retrieved from: https://antyweb.pl/smart-home-urzadzenia-warto/

[6] Rouse M. (July 2020). Smart home or building (home automation or domotics). Retrieved from: https://internetofthingsagenda.techtarget.com/definition/smart-home-or-building